Những ai đến thăm thác Bản Giốc cách đây hơn 3 năm sẽ không có dịp đứng trên núi cao nhìn xuống thác. Nếu đến thăm Bản Giốc bây giờ mà... làm biếng lên núi thì cũng vậy. May mà tui tới đây vào giữa năm 2017 và không ngại leo núi cho nên có được may mắn này.
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc được khởi công xây dựng từ tháng 6/2013 và khánh thành ngày 15/12/2014. Chùa nằm ở lưng chừng núi Phia Nhằm, cách thác Bản Giốc chỉ khoảng 500 met, mà thác Bản Giốc chính là biên giới Việt - Trung (một phần thuộc Việt Nam, một phần thuộc Trung quốc), do vậy đây là ngôi chùa nơi biên cương Tổ quốc.
Có thể thấy với vị trí đặc biệt như vậy - nhất là gần sát địa điểm rất nhạy cảm là thác Bản Giốc - ngôi chùa này mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, không chỉ về tâm linh mà cả về chính trị, quốc phòng nữa. Nhưng thôi, hãy đặt mình vào vị trí khách nhàn du, đến đây ngắm cảnh non xanh nước biếc và chốn thiền môn thanh tịnh...
Có một điều tui thấy hơi là lạ, đó là ngôi chùa mang tên Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc. Thường thì những ngôi tự viện mang tên Trúc Lâm là thiền viện của thiền phái Trúc Lâm, và mang tên như Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt, Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên..., còn những ngôi chùa mang tên Phật Tích thì lại thuộc phái tu khác. Kiến trúc của ngôi chùa cũng có nét hơi khác với các ngôi Thiền viện Trúc Lâm (các ngôi Thiền viện Trúc Lâm thường có các ngôi chánh điện rất cao và rộng, không nhiều bàn thờ). Tui không rành nên xin nêu ra vậy, bạn nào am hiểu xin giải thích thêm dùm.
Chùa được xây dựng trên diện tích 3 ha do UBND tỉnh Cao Bằng phê duyệt, tổng kinh phí gần 38 tỷ đồng chủ yếu từ nguồn xã hội hóa do Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam huy động, các tập đoàn và các nhà hảo tâm đóng góp và tài trợ.
Điều giống nhau giữa các ngôi Thiền viện Trúc Lâm và chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc, và cũng là điều rất cần thiết, đó là: kiến trúc chùa thuần Việt và các hoành phi, câu đối, liễn thờ, bảng tên... đều dùng tiếng Việt, không dùng chữ Tàu!
Chùa gồm các hạng mục chính: cổng tam quan, lầu chuông, lầu trống, bia đá và chánh điện, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, đền thờ các anh hùng dân tộc, đền thờ anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các anh hùng liệt sĩ, nhà khách cùng các hạng mục cảnh quan phụ trợ (thành phần các hạng mục này cũng không giống các ngôi Thiền viện Trúc Lâm).
Một điểm nhấn của ngôi chùa là đại hồng chung Thiên Bảo bằng đồng nặng 1,5 tấn.
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc được khởi công xây dựng từ tháng 6/2013 và khánh thành ngày 15/12/2014. Chùa nằm ở lưng chừng núi Phia Nhằm, cách thác Bản Giốc chỉ khoảng 500 met, mà thác Bản Giốc chính là biên giới Việt - Trung (một phần thuộc Việt Nam, một phần thuộc Trung quốc), do vậy đây là ngôi chùa nơi biên cương Tổ quốc.
Có thể thấy với vị trí đặc biệt như vậy - nhất là gần sát địa điểm rất nhạy cảm là thác Bản Giốc - ngôi chùa này mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, không chỉ về tâm linh mà cả về chính trị, quốc phòng nữa. Nhưng thôi, hãy đặt mình vào vị trí khách nhàn du, đến đây ngắm cảnh non xanh nước biếc và chốn thiền môn thanh tịnh...
Từ sân chùa, ta có thể nhìn xuống toàn cảnh thác Bản Giốc. Phía trên thác là lãnh thổ Trung Quốc.
Từ trên chùa nhìn xuống con đường phía trước
Có một điều tui thấy hơi là lạ, đó là ngôi chùa mang tên Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc. Thường thì những ngôi tự viện mang tên Trúc Lâm là thiền viện của thiền phái Trúc Lâm, và mang tên như Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt, Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên..., còn những ngôi chùa mang tên Phật Tích thì lại thuộc phái tu khác. Kiến trúc của ngôi chùa cũng có nét hơi khác với các ngôi Thiền viện Trúc Lâm (các ngôi Thiền viện Trúc Lâm thường có các ngôi chánh điện rất cao và rộng, không nhiều bàn thờ). Tui không rành nên xin nêu ra vậy, bạn nào am hiểu xin giải thích thêm dùm.
Chùa được xây dựng trên diện tích 3 ha do UBND tỉnh Cao Bằng phê duyệt, tổng kinh phí gần 38 tỷ đồng chủ yếu từ nguồn xã hội hóa do Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam huy động, các tập đoàn và các nhà hảo tâm đóng góp và tài trợ.
Điều giống nhau giữa các ngôi Thiền viện Trúc Lâm và chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc, và cũng là điều rất cần thiết, đó là: kiến trúc chùa thuần Việt và các hoành phi, câu đối, liễn thờ, bảng tên... đều dùng tiếng Việt, không dùng chữ Tàu!
Chùa gồm các hạng mục chính: cổng tam quan, lầu chuông, lầu trống, bia đá và chánh điện, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, đền thờ các anh hùng dân tộc, đền thờ anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các anh hùng liệt sĩ, nhà khách cùng các hạng mục cảnh quan phụ trợ (thành phần các hạng mục này cũng không giống các ngôi Thiền viện Trúc Lâm).
Nhà chiêm bái ban thờ Tổ
Các bàn thờ, hoành phi, câu đối bên trong chùa.
Bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Nhà thờ Anh hùng Dân tộc trong khuôn viên chùa.
Chuông Thiên Bảo
Tượng Quan Âm Bồ-tát nhìn ra non xanh bát ngát.
Có một điều đặc biệt, không giống bất kỳ ngôi chùa nào, đó là nơi đây có bàn thờ Anh hùng Nùng Trí Cao. Như ta đã biết, Nùng Trí Cao là một nhân vật lịch sử hết sức nổi tiếng và đặc biệt, sử sách cả Ta lẫn Tàu đều không thể gọi đúng ông là Vua hay là Giặc. Ông đã từng tự xưng hoàng đế ở đất Cao Bằng, chống trả nhà Lý và mang quân đánh chiếm Lưỡng Quảng của Trung Quốc thời nhà Tống. Dù sao đi nữa, đối với đồng bào các dân tộc Thái, Tày, Nùng từ bao đời nay ở vùng Cao Bằng thì ông là một vị anh hùng, một vị vua vĩ đại, được lập đền thờ tôn kính. Đối với thời nay, nếu bỏ qua yếu tố ông thành lập một quốc gia tự trị và xưng hoàng đế ở Cao Bằng thì Nùng Trí Cao là một vị tướng lãnh tài giỏi giữ gìn biên cương đất nước, đánh bại lũ ngoại xâm. Lập đền thờ ông ở nơi biến giới vừa thỏa lòng kính vọng của đồng bào dân tộc nơi đây, vừa mang tinh thần chống bọn xâm lược.
Bàn thờ Nùng Trí Cao
Từ thác Bản Giốc nhìn lên ngôi chùa trên núi cao
Phạm Hoài Nhân
Linh thiêng ngôi Chùa trấn ải vùng biên cương
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc tọa lạc trên một sườn núi thuộc xã Đàm Thủy huyện Trùng Khánh (Cao Bằng). Ngoài việc phục vụ nhu cầu tâm linh, với vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng, chùa còn có ý nghĩa quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền của đất nước và là địa điểm thăm quan kỳ thú cho du khách.
Theo Thượng tọa Thích Đức Thiện, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam - Trụ trì chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc cho biết, chùa được khởi công ngày 15/6/2013 và khánh thành ngày 15/12/2014, với đầy đủ các hạng mục như: Cổng Tam quan, lầu chuông, lầu trống, bia đá, lầu tượng Quan Thế Âm Bồ Tát, nhà Tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, nhà Tăng xá, đền thờ anh hùng Nùng Trí Cao, Tổ Hùng Vương các đời, nhà thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp…, cùng các công trình cảnh quan phụ trợ như bãi đỗ xe…
Đi vào bên trong điện thờ, trước vẻ khang trang, tôn nghiêm của ngôi chùa là nơi chiêm bái nhà thờ Tổ. Mỗi pho tượng đều mang một một tư thế, hình dáng, vẻ mặt khác nhau được những nghệ nhân chế tác, chạm khắc rất tinh xảo, sống động.
Tại ban thờ Tổ anh hùng Nùng Trí Cao, lúc nào khói hương cũng nghi ngút. Ông là thủ lĩnh các dân tộc ở (Cao Bằng), văn võ song toàn, có tài thao lược về quân sự và ngoại giao, có công lớn trong việc bảo vệ và giữ gìn nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc Việt Nam ở thế kỷ XI.
Mục sở thị chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc được khánh thành vào cuối năm 2014, có diện tích là gần 3ha. Chùa có ý nghĩa cực kỳ quan trọng về an ninh, quốc phòng, là nơi trấn yểm đắc địa ở vùng biên ải. Đứng ở chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc, du khách có thể ngắm các ngọn núi trùng trùng điệp điệp, cảnh quan nơi đây vừa kỳ ảo, vừa thơ mộng, nhất là buổi sáng bình minh hoặc khi chạng vạng tối…
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc được khánh thành vào cuối năm 2014, có diện tích là gần 3ha. Chùa có ý nghĩa cực kỳ quan trọng về an ninh, quốc phòng, là nơi trấn yểm đắc địa ở vùng biên ải. Đứng ở chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc, du khách có thể ngắm các ngọn núi trùng trùng điệp điệp, cảnh quan nơi đây vừa kỳ ảo, vừa thơ mộng, nhất là buổi sáng bình minh hoặc khi chạng vạng tối…
Theo Thượng tọa Thích Đức Thiện, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam - Trụ trì chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc cho biết, chùa được khởi công ngày 15/6/2013 và khánh thành ngày 15/12/2014, với đầy đủ các hạng mục như: Cổng Tam quan, lầu chuông, lầu trống, bia đá, lầu tượng Quan Thế Âm Bồ Tát, nhà Tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, nhà Tăng xá, đền thờ anh hùng Nùng Trí Cao, Tổ Hùng Vương các đời, nhà thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp…, cùng các công trình cảnh quan phụ trợ như bãi đỗ xe…
Đi vào bên trong điện thờ, trước vẻ khang trang, tôn nghiêm của ngôi chùa là nơi chiêm bái nhà thờ Tổ. Mỗi pho tượng đều mang một một tư thế, hình dáng, vẻ mặt khác nhau được những nghệ nhân chế tác, chạm khắc rất tinh xảo, sống động.
Tại ban thờ Tổ anh hùng Nùng Trí Cao, lúc nào khói hương cũng nghi ngút. Ông là thủ lĩnh các dân tộc ở (Cao Bằng), văn võ song toàn, có tài thao lược về quân sự và ngoại giao, có công lớn trong việc bảo vệ và giữ gìn nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc Việt Nam ở thế kỷ XI.
Tượng Phật Bà Quan thế âm Bồ Tát
Ngoài ra còn có ban thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tất cả đều được thờ trang trọng ở ban thờ chúa.
Theo các vị cao niên ở trong bản, người dân ở nơi đây đều coi Bác Hồ, Đại tướng như những vị thánh có công lao to lớn với đất nước, nhất là trong công cuộc chống giặc ngoại xâm. Trong tâm linh sâu thẳm, ai cũng tin rằng, Bác Hồ và Đại tướng sẽ là những vì sao soi sáng, linh thiêng để phù hộ cho sự phồn vinh của đất nước…
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc tựa lưng vào núi, phía trước là một không gian rộng lớn, có đồng ruộng, núi non và cây xanh ngút ngàn, tạo nên một bức tranh yên bình của làng quê Việt Nam. Chùa không những có khung cảnh thơ mộng mà nó còn có ý nghĩa về an ninh, quốc phòng, nhằm khẳng định chủ quyền biên giới. Mặc dù mới khánh thành được hai năm, nhưng chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc đã có những bước ngoặt nhất định.
Từ khi có chùa du khách khắp nơi đổ về ngày một đông, nhất là những ngày lễ, tết như Quốc khánh mùng 2/9, 30/4, 1/5…
Du khách đến chùa để cầu lộc, tài, cầu cho vạn vật sinh sôi, cảnh quan, nước non hùng vĩ… Và đặc biệt là được ngắm thác Bản Giốc, một trong những dòng thác đẹp nhất Việt Nam.
Người dân trong vùng tự hào về ngôi chùa vừa là trung tâm văn hóa tín ngưỡng tâm linh, vừa chứa đựng ý nghĩa nhân văn, là nơi trấn ải, khẳng định chủ quyền của đất nước. Bởi người dân tin rằng từ trên cao các vị thánh có thể nhìn thấy sự thay đổi, sự lớn mạnh của đất nước trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Có lẽ vì thế nên du khách họ cảm thấy rất phấn khởi khi đến thăm chùa, hoặc Động Ngườm Ngao, Thác Bản Giốc…
Theo các vị cao niên ở trong bản, người dân ở nơi đây đều coi Bác Hồ, Đại tướng như những vị thánh có công lao to lớn với đất nước, nhất là trong công cuộc chống giặc ngoại xâm. Trong tâm linh sâu thẳm, ai cũng tin rằng, Bác Hồ và Đại tướng sẽ là những vì sao soi sáng, linh thiêng để phù hộ cho sự phồn vinh của đất nước…
Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc tựa lưng vào núi, phía trước là một không gian rộng lớn, có đồng ruộng, núi non và cây xanh ngút ngàn, tạo nên một bức tranh yên bình của làng quê Việt Nam. Chùa không những có khung cảnh thơ mộng mà nó còn có ý nghĩa về an ninh, quốc phòng, nhằm khẳng định chủ quyền biên giới. Mặc dù mới khánh thành được hai năm, nhưng chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc đã có những bước ngoặt nhất định.
Từ khi có chùa du khách khắp nơi đổ về ngày một đông, nhất là những ngày lễ, tết như Quốc khánh mùng 2/9, 30/4, 1/5…
Du khách đến chùa để cầu lộc, tài, cầu cho vạn vật sinh sôi, cảnh quan, nước non hùng vĩ… Và đặc biệt là được ngắm thác Bản Giốc, một trong những dòng thác đẹp nhất Việt Nam.
Người dân trong vùng tự hào về ngôi chùa vừa là trung tâm văn hóa tín ngưỡng tâm linh, vừa chứa đựng ý nghĩa nhân văn, là nơi trấn ải, khẳng định chủ quyền của đất nước. Bởi người dân tin rằng từ trên cao các vị thánh có thể nhìn thấy sự thay đổi, sự lớn mạnh của đất nước trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Có lẽ vì thế nên du khách họ cảm thấy rất phấn khởi khi đến thăm chùa, hoặc Động Ngườm Ngao, Thác Bản Giốc…
Cô Vượt đứng cạnh chiếc chuông to nhất của chùa
Chùa trấn ải vùng biên cương
Chùa còn là nơi giao thoa, thể hiện tình hữu nghị giữa hai nền văn hóa tâm linh Việt — Trung. Cô Nông Thị Vượt, Hiệu trưởng Trường THPT Thông Huề (Trùng Khánh) cho biết: “Hôm nay tôi rất vui khi được đưa các bạn ở miền Nam ra thăm phong cảnh chùa và Thác Bản Giốc. Chùa mới được xây dựng, nhưng một vài năm trở lại đây, du khách trở về chùa ngày một đông, thậm chí có cả khách quốc tế. Bây giờ có tuyến xe buýt từ thành phố về chùa rồi nên việc đi lại cũng dễ dàng hơn, không như ngày trước nữa”.
Theo cô Vượt cho biết, chùa Trúc Lâm chính là đòn bẩy giúp người dân sống có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ chủ quyền đất nước. Cô Vượt chỉ tay sang vành đai biên giới và nói: “Ở bên kia gần cái chợ nhỏ là cột mốc 835, đó chính là nơi giao lưu văn hóa và hoạt động giao thương giữa du khách Việt Nam và Trung Quốc.”
Chùa còn là nơi giao thoa, thể hiện tình hữu nghị giữa hai nền văn hóa tâm linh Việt — Trung. Cô Nông Thị Vượt, Hiệu trưởng Trường THPT Thông Huề (Trùng Khánh) cho biết: “Hôm nay tôi rất vui khi được đưa các bạn ở miền Nam ra thăm phong cảnh chùa và Thác Bản Giốc. Chùa mới được xây dựng, nhưng một vài năm trở lại đây, du khách trở về chùa ngày một đông, thậm chí có cả khách quốc tế. Bây giờ có tuyến xe buýt từ thành phố về chùa rồi nên việc đi lại cũng dễ dàng hơn, không như ngày trước nữa”.
Theo cô Vượt cho biết, chùa Trúc Lâm chính là đòn bẩy giúp người dân sống có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ chủ quyền đất nước. Cô Vượt chỉ tay sang vành đai biên giới và nói: “Ở bên kia gần cái chợ nhỏ là cột mốc 835, đó chính là nơi giao lưu văn hóa và hoạt động giao thương giữa du khách Việt Nam và Trung Quốc.”
Nhà chiêm bái ban thờ Tổ
Từ khi xây dựng chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc, du khách trong nước đến với chùa ngày một đông hơn. Cô Vượt chia sẻ: Việc Nhà nước ta xây dựng chùa Trúc Lâm chính là chủ trương mang tính chiến lược, bởi nó vừa là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, vừa tạo sự ổn định tâm lý cho người dân an tâm lao động sản xuất và cũng là để khẳng định chủ quyền.
Trên lãnh thổ của người Việt đương nhiên phải có những ngôi chùa Việt. Chân lý này đã được khẳng định, khắp làng quê, thành thị, trên quần đảo Trường Sa thiêng liêng của Tổ quốc hay miền biên ải xa xôi, nơi nào cũng bình yên và uy nghiêm những ngôi chùa… Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc thêm một địa chỉ sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng và thêm một minh chứng khẳng định chủ quyền đất nước nơi địa đầu Tổ quốc.
Trên lãnh thổ của người Việt đương nhiên phải có những ngôi chùa Việt. Chân lý này đã được khẳng định, khắp làng quê, thành thị, trên quần đảo Trường Sa thiêng liêng của Tổ quốc hay miền biên ải xa xôi, nơi nào cũng bình yên và uy nghiêm những ngôi chùa… Chùa Phật Tích Trúc Lâm Bản Giốc thêm một địa chỉ sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng và thêm một minh chứng khẳng định chủ quyền đất nước nơi địa đầu Tổ quốc.
Minh Phượng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét