Khánh đá cổ ở ngôi chùa nghìn năm tuổi
Chùa Long Cảm ở huyện Hà Trung (Thanh Hóa) được xây dựng từ thời nhà Lý hiện lưu giữ đôi khánh đá có tiếng như chuông đồng.
Theo sư thầy trụ trì Thích Đàm Quang, Long Cảm là một trong những ngôi chùa cổ nhất xứ Thanh. Vào năm 1.020, trên đường từ Thăng Long tuần du qua xứ Thanh, vua Lý Thái Tổ dừng xa giá tại vùng núi này, nơi xưa kia Triệu Đà đã dựng thành lũy, Triệu Quang Phục từng đóng quân. Đêm nằm mộng, vua linh cảm thấy thần thiêng sông núi của xứ sở này phù trợ, ban thêm sức mạnh cho mình. Cảm tạ ơn đức ấy, Lý Thái Tổ sai dựng ngôi chùa, lấy tên là Long Cảm.
Chiếc khánh thứ nhất kích thước nhỏ hơn, khá đơn giản, không có hoa văn hoạ tiết cầu kỳ nhưng tiếng vang đặc biệt. Sư thầy Thích Đàm Quang cho hay, với chiếc khánh đá này, chỉ cần lấy tay vỗ sẽ phát ra những tiếng kêu trầm bổng ngân dài. Nếu dùng vồ gỗ gõ mạnh, nó ngân như tiếng chuông đồng, vang xa.
Không có cứ liệu rõ ràng nhưng các sư thầy tin rằng khánh được đặt cùng lúc dựng chùa, hàng nghìn năm trước. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, niên đại chiếc khánh cổ gần hơn, vào khoảng thời Hậu Lê, chừng 300-400 năm trước.
Điểm khác biệt lớn nhất của hai chiếc khánh cổ còn nằm ở tiếng ngân vang. Với chiếc khánh đá nhỏ chỉ cần lấy tay vỗ vỗ sẽ phát ra những tiếng kêu trầm bổng ngân dài, còn chiếc khánh lớn mới được đưa về từ làng Thượng, dù gõ mạnh đến mấy cũng chỉ phát ra tiếng “lạch, cạch” trầm đục.
Theo sư thầy trụ trì, khánh là một trong những pháp khí cổ xưa của Phật giáo. Hiện nay, không còn nhiều chiếc khánh đá cổ như ở chùa Long Cảm. “Âm thanh của khánh đá có tác dụng rất mầu nhiệm với người tu thiền. Các thiền sư một khi đã nhập định đến một cảnh giới nào đó thì trời long đất lở xung quanh, thân tâm của các vị ấy vẫn bất động. Nhưng chỉ với một tiếng khánh nhỏ vang lên cũng đủ làm cho các ngài thức giấc” sư thầy Đàm Quang nói.
Hiện du khách thập phương vẫn thường tìm đến chùa để tự tay gõ nhẹ vào khánh đá cổ mà nghe tiếng kêu, để tâm hồn thanh thản. Có người gõ khánh để cầu may mắn, bình an hay cầu tự.
Gốc xoài có đường kính ba người lớn ôm mới xuể.
Bên trong chùa Long Cảm còn có tám pho tượng của tám vị tổ sư từng tu hành tại chùa, được coi là những tác phẩm nghệ thuật quý hiếm, tinh xảo. Cạnh đó là những di vật có tuổi đời hàng trăm năm, thậm chí ngót nghét nghìn năm, được cung tiến qua các lần trùng tu.
Sư thầy Thích Đàm Quang tụng kinh đều đặn mỗi ngày để cầu mong cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt.
Trải qua gần 10 thế kỷ, nhiều triều đại phong kiến đời sau đều rất quan tâm đến ngôi chùa độc đáo này. Nhiều tao nhân mặc khách cũng coi đây là chốn đi về bái Phật cầu an, vãn cảnh, tu dưỡng tâm tính, để lại nhiều thơ phú.
Hàng năm vào dịp Tết hoặc ngày rằm, mùng một, rất đông người dân và du khách thập phương đã đến vãn cảnh, lễ phật tại ngôi cổ tự Long Cảm.
Lê Hoàng
Ngôi chùa nghìn năm tuổi ở Thanh Hóa lưu giữ nhiều dấu tích cổ
Chùa Long Cảm ở thôn Trang Các, thị trấn Hà Trung (Thanh Hóa) được xây dựng vào thời Lý Thái Tổ, đến nay đã hàng nghìn năm, ngôi chùa vẫn còn lưu giữ nhiều dấu tích cổ.
Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, Phó trụ trì chùa Long Cảm, chùa tọa lạc trên núi Ốc Sơn thuộc thôn Trang Các, thị trấn Hà Trung, được xây dựng vào thời Lý Thái Tổ.
Sử sách cũ ghi lại, vào năm 1020, trên đường đi chinh phục đất phương Nam, vua Lý Thái Tổ đã cùng đoàn quân của mình đóng quân trên núi Ốc Sơn. Đêm đến nhà vua nằm mộng thấy vị thần linh ở núi hiện đến và hứa sẽ trợ lực cho nhà vua trong cuộc tiến quân này.
Công cuộc chinh phục phương Nam thắng lợi, về tới kinh đô, nhà vua nhớ lại sự tích trên và để trả ơn vị thần linh giúp sức, vua Lý Thái Tổ đã cho dựng trên núi Ốc Sơn một ngôi chùa lấy tên Long Cảm (Long là Rồng, nhà vua cảm tạ ơn).
Về sau, ngôi chùa trên núi Ốc Sơn và vùng đất Trang Các còn gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, như: Đời Trần, Trần Thái Tông (1225 – 1258), vị vua đầu tiên của nhà Trần cũng thân chinh đi đánh Chiêm Thành (1252) và đóng quân tại chùa Long Cảm. Nhà vua cũng mộng thấy vị thần linh trên núi Ốc Sơn hiện đến và hứa trợ giúp, cuộc hành binh thắng lợi.
Năm 1843 – thời Nguyễn, trong một dịp đi kinh lý ra Bắc, vua Thiệu Trị đã cho trùng tu lại chùa Long Cảm, ban tặng cho chùa một quả chuông đồng và khắc một tấm bia ghi công đức.
Trải qua thời gian, kiến trúc chùa Long Cảm đã bị thay đổi qua nhiều lần tôn tạo, tu sửa. Tuy nhiên, ngôi chùa vẫn còn dấu tích thời Lý đó là 4 cột đá khắc chữ Hán ở hiên chùa chính. Ngoài ra còn có thượng pháp, kiến trúc chùa, bia ký, chuông đồng, khánh đá… đều mang dấu tích thời Lê – Nguyễn.
Chùa Long Cảm có cấu trúc thành một thể liên hoàn, gồm tam quan - sân chùa - chùa chính - nhà thờ mẫu - nhà tổ, tiếp đó là nhà khách và nơi ở của nhà sư trụ trì.
Chùa chính (còn gọi là Tiền đường hay Bái đường) gồm 3 gian, có kết cấu vì kèo gỗ theo kiểu “chồng rường, giá chiêng” với 4 hàng chân cột, hai cột lớn và hai cột quân. Về trang trí trên các vì kèo là những mảng chạm khắc hình các con giống như rồng, ngựa, hươu… được tạo tác từ bên ngoài và gắn lên những bức cốn mê.
Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, du khách và phật tử đến vãn cảnh chùa ấn tượng nhất là khánh đá cổ nặng khoảng 300-400 kg đặt ở sân chùa. Chiếc khánh này không có họa tiết cầu kỳ, tuy nhiên chỉ cần lấy tay vỗ vào nó sẽ phát ra tiếng kêu trầm bổng ngân dài như tiếng chuông đồng.
Cũng theo sư thầy Thích Đàm Hảo, ngoài chiếc khánh đá cổ phát ra tiếng chuông ngân, nhà chùa cũng đang lưu giữ một chiếc khánh đá tương tự. Chiếc khánh thứ hai có họa tiết hoa văn hình đám mây, trước đây nó ở trong ngôi chùa bên làng Thượng.
Mấy chục năm trước, chùa Thượng bị đổ, nhiều đồ thờ bị hư hỏng, có người tiếc chiếc khánh quý nên đem giấu xuống ao để bảo quản. Sau này, chiếc khánh được trục vớt lên, đem về chùa Long Cảm cung tiến.
“Điểm khác biệt lớn nhất của hai chiếc khánh nằm ở tiếng ngân vang. Với chiếc khánh đá của nhà chùa, chỉ cần lấy tay vỗ vỗ sẽ phát ra những tiếng kêu như tiếng chuông đồng. Còn chiếc khánh được cung tiến, dù gõ mạnh đến mấy cũng chỉ phát ra tiếng kêu lạch, cạch”, sư thầy Thích Đàm Hảo cho biết.
Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, Phó trụ trì chùa Long Cảm, chùa tọa lạc trên núi Ốc Sơn thuộc thôn Trang Các, thị trấn Hà Trung, được xây dựng vào thời Lý Thái Tổ.
Sử sách cũ ghi lại, vào năm 1020, trên đường đi chinh phục đất phương Nam, vua Lý Thái Tổ đã cùng đoàn quân của mình đóng quân trên núi Ốc Sơn. Đêm đến nhà vua nằm mộng thấy vị thần linh ở núi hiện đến và hứa sẽ trợ lực cho nhà vua trong cuộc tiến quân này.
Toàn cảnh ngôi chùa cổ nằm trên núi Ốc Sơn. Ảnh: Lê Dương
Công cuộc chinh phục phương Nam thắng lợi, về tới kinh đô, nhà vua nhớ lại sự tích trên và để trả ơn vị thần linh giúp sức, vua Lý Thái Tổ đã cho dựng trên núi Ốc Sơn một ngôi chùa lấy tên Long Cảm (Long là Rồng, nhà vua cảm tạ ơn).
Về sau, ngôi chùa trên núi Ốc Sơn và vùng đất Trang Các còn gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, như: Đời Trần, Trần Thái Tông (1225 – 1258), vị vua đầu tiên của nhà Trần cũng thân chinh đi đánh Chiêm Thành (1252) và đóng quân tại chùa Long Cảm. Nhà vua cũng mộng thấy vị thần linh trên núi Ốc Sơn hiện đến và hứa trợ giúp, cuộc hành binh thắng lợi.
Cổng chùa nằm trên lưng chừng núi. Ảnh: Lê Dương
Năm 1843 – thời Nguyễn, trong một dịp đi kinh lý ra Bắc, vua Thiệu Trị đã cho trùng tu lại chùa Long Cảm, ban tặng cho chùa một quả chuông đồng và khắc một tấm bia ghi công đức.
Ngôi chùa có niên đại hàng nghìn năm tuổi. Ảnh: Lê Dương
Trải qua thời gian, kiến trúc chùa Long Cảm đã bị thay đổi qua nhiều lần tôn tạo, tu sửa. Tuy nhiên, ngôi chùa vẫn còn dấu tích thời Lý đó là 4 cột đá khắc chữ Hán ở hiên chùa chính. Ngoài ra còn có thượng pháp, kiến trúc chùa, bia ký, chuông đồng, khánh đá… đều mang dấu tích thời Lê – Nguyễn.
Chùa chính (còn gọi là Tiền đường hay Bái đường) gồm 3 gian, có kết cấu vì kèo gỗ theo kiểu “chồng rường, giá chiêng". Ảnh: Lê Dương
Chùa Long Cảm có cấu trúc thành một thể liên hoàn, gồm tam quan - sân chùa - chùa chính - nhà thờ mẫu - nhà tổ, tiếp đó là nhà khách và nơi ở của nhà sư trụ trì.
Các pho tượng Phật đều là những pho tượng cổ. Ảnh: Lê Dương
Chùa chính (còn gọi là Tiền đường hay Bái đường) gồm 3 gian, có kết cấu vì kèo gỗ theo kiểu “chồng rường, giá chiêng” với 4 hàng chân cột, hai cột lớn và hai cột quân. Về trang trí trên các vì kèo là những mảng chạm khắc hình các con giống như rồng, ngựa, hươu… được tạo tác từ bên ngoài và gắn lên những bức cốn mê.
Cột đá cổ có khắc chữ Hán. Ảnh: Lê Dương
Theo sư thầy Thích Đàm Hảo, du khách và phật tử đến vãn cảnh chùa ấn tượng nhất là khánh đá cổ nặng khoảng 300-400 kg đặt ở sân chùa. Chiếc khánh này không có họa tiết cầu kỳ, tuy nhiên chỉ cần lấy tay vỗ vào nó sẽ phát ra tiếng kêu trầm bổng ngân dài như tiếng chuông đồng.
Khánh đá phát ra tiếng kêu như chuông đồng. Ảnh: Lê Dương
Cũng theo sư thầy Thích Đàm Hảo, ngoài chiếc khánh đá cổ phát ra tiếng chuông ngân, nhà chùa cũng đang lưu giữ một chiếc khánh đá tương tự. Chiếc khánh thứ hai có họa tiết hoa văn hình đám mây, trước đây nó ở trong ngôi chùa bên làng Thượng.
Mấy chục năm trước, chùa Thượng bị đổ, nhiều đồ thờ bị hư hỏng, có người tiếc chiếc khánh quý nên đem giấu xuống ao để bảo quản. Sau này, chiếc khánh được trục vớt lên, đem về chùa Long Cảm cung tiến.
Ảnh: Lê Dương
“Điểm khác biệt lớn nhất của hai chiếc khánh nằm ở tiếng ngân vang. Với chiếc khánh đá của nhà chùa, chỉ cần lấy tay vỗ vỗ sẽ phát ra những tiếng kêu như tiếng chuông đồng. Còn chiếc khánh được cung tiến, dù gõ mạnh đến mấy cũng chỉ phát ra tiếng kêu lạch, cạch”, sư thầy Thích Đàm Hảo cho biết.
Lê Dương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét