Chùa Việt Nam: Chùa Quán Sứ

Tên thường gọi: Chùa Quán Sứ

Chùa Quán Sứ tọa lạc ở số 73 phố Quán Sứ, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội. ĐT: 04.8240839. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.

Chùa Quán Sứ

Tam quan chùa

Tam quan chùa (nhìn từ phía sau)

Vào triều Lê, ở khu vực này có nhà công quán của triều đình gọi là Quán Sứ, dùng để đón tiếp các sứ thần Lào, Chiêm Thành... khi đến Thăng Long. Bên cạnh có một ngôi chùa cho các sứ thần theo đạo Phật làm lễ, nên chùa có tên là Quán Sứ. Về sau, nhà công quán bị hủy bỏ, còn ngôi chùa được giữ lại.

Theo nội dung bài văn bia "Quán Sứ tự công đức bi ký" dựng năm 1855, thì vào đầu triều vua Gia Long, đồn Hậu Quân ở cạnh chùa. Năm 1822, chùa được sửa sang, làm chỗ lễ bái cho quân nhân ở đồn này. Khi quân ở đồn này rút đi, chùa được trả lại cho dân làng.

Năm 1827, Thiền sư Thanh Phương ở Hà Sơn Bình đến trụ trì, lo việc trùng tu, tô tượng, đúc chuông... Đệ tử của ngài là Văn Nghiêm kế nghiệp, đã tổ chức trùng kiến ngôi chùa, đắp thêm 27 pho tượng.

Năm 1934, Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ đặt trụ sở ở chùa. Những năm 1940 – 1942, chùa đặt trụ sở báo Đuốc Tuệ, tiếng nói của Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ.

Năm 1942, chùa được xây dựng lại theo bản vẽ thiết kế của hai kiến trúc sư Nguyễn Ngọc Ngoạn và Nguyễn Xuân Tùng, đặt trụ sở trung ương Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam.

Mặt tiền chùa

Mặt tiền chùa nhìn từ cổng chính

Tượng Bồ tát Quan Âm

Tòa Cửu Long

Bàn thờ Quan Âm Chuẩn Đề

Bàn thờ Địa Tạng Vương Bồ tát

Tượng Bồ tát Địa Tạng

Điện Phật

Một góc mái chùa

Tam quan chùa xây bằng gạch kiểu chồng diêm, có ba tầng mái lợp ngói ống, ở giữa là lầu chuông. Trên tam quan có nhiều cặp câu đối đắp nổi bằng chữ quốc ngữ. Qua tam quan là một sân gạch. Giữa sân gạch là ngôi chánh điện xây trên nền cao hơn mặt sân 1,9m.

Tiền đường có 7 gian xây kiểu nhà có mái chồng diêm, lợp ngói ống. Bên trong có ban thờ tượng Quan Âm Chuẩn Đề và ban thờ tượng Bồ tát Địa Tạng. Điện Phật được bài trí trang nghiêm. Lớp cao nhất đặt thờ tượng Tam Thế Phật; lớp thứ hai tôn trí bộ tượng Di Đà Tam Tôn gồm tượng đức Phật A Di Đà ngồi thiền định trên tòa sen, hai bên là hai vị Bồ tát Quan Thế Âm và Đại Thế Chí; lớp thứ ba tôn trí tượng đức Phật Thích Ca thuyết pháp, hai bên là tượng Ca Diếp và A Nan; lớp thứ tư đặt tòa Cửu Long; lớp thứ năm đặt tượng Hộ Pháp.

Lễ hội

Chư tăng lễ Phật

Chư tôn Đức lễ Phật

Phật tử tụng kinh

Lớp học Phật pháp

Hậu đường thờ vị Quốc sư Minh Không đời Lý. Hai bên và phía sau sân là các dãy nhà dùng làm thư viện, giảng đường, văn phòng, nhà khách, tăng phòng.

Chư vị trụ trì tiền nhiệm là: HT Thích Thanh Hanh (1934 – 1936), HT Thích Trừng Thanh (1936 – 1940), HT Thích Trung Thứ (1940 – 1942), HT Thích Doãn Hài (1942 – 1945), HT Thích Tuệ Tạng, HT Thích Tố Liên, HT Thích Đức Nhuận, HT Thích Quảng Dung.

Trụ trì hiện nay là HT Thích Tâm Tịch, đương kim Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam. HT Thích Thanh Tứ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đương nhiệm Giám viện.

Ngôi chùa đã chứng kiến nhiều sự kiện trọng đại của Phật giáo Việt Nam như:

Ngày 23 – 12 –1934, suy tôn Hòa thượng Thích Thanh Hanh, chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang), lên ngôi Thiền gia Pháp chủ.
Năm 1949, Hội Tăng Ni chỉnh lý Bắc Việt làm lễ suy tôn Hòa thượng Thích Mật Ứng lên ngôi Thiền gia Pháp chủ.
Năm 1950, Hội Phật giáo Tăng già Bắc Việt được thành lập. Hòa thượng Thích Tố Liên làm Hội trưởng.
Năm 1958, thành lập Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam (miền Bắc).
Từ ngày 4 đến ngày 7 – 11 – 1981, đại diện 9 tổ chức hệ phái Phật giáo cả nước tổ chức Hội nghị Đại biểu thống nhất Phật giáo, thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Chùa đặt Trường cao cấp Phật học Việt Nam cơ sở 1 từ năm 1981, nay là Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội.

Chùa hiện đặt trụ sở Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Chùa là ngôi cổ tự nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Hàng năm, chùa đón tiếp hàng vạn Tăng Ni, Phật tử, du khách trong nước và nước ngoài đến học tập, lễ bái, tham quan.