13 tháng 8, 2022

Chùa Hang - Hải Phòng (Cốc tự)

Ngôi chùa xây trong hang đá Đồ Sơn

Chùa Hang với nhiều chứng tích liên quan đến quá trình đạo Phật du nhập vào nước ta những năm trước Công Nguyên, thu hút khách chiêm bái đầu năm.

Chùa Hang có tên chữ là Cốc tự, nằm tại khu 1, phường Vạn Sơn, quận Đồ Sơn. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, đây là địa điểm đầu tiên của Phật giáo du nhập vào nước ta, trước khi tới vùng Luy Lâu - Dâu, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh. Hiện tại, trước cửa chùa có một bảng chữ lớn giới thiệu về tích này.

Chùa có thế lưng ẩn sâu trong núi và mặt hướng ra biển Đồ Sơn. Bên ngoài có tượng Phật Quan Âm, phía phải là nhà thờ tổ, tiếp theo là tòa tháp. Trên núi có tượng rồng phượng, chân núi là tượng rùa thần và cá chép.

Như tên gọi, người xưa tạo dựng chùa từ một hang đá núi cao 3,5 m rộng 7 m chia làm 2 bậc thềm. Bậc thềm ngoài rộng khoảng 23 m2, bậc thềm trong cao hơn khoảng 0,5 m. Vì vậy, lòng hang hình thang, xuyên thẳng vào núi khoảng 25 m.

Nói về cảnh quan tại chùa, nhiều thơ ca vẫn còn lưu: "Chùa Hang cảnh vật nhiệm màu / Ấy là Bụt mọc hay bầu tiên xây".

Tương truyền, nhà sư Bần, người từ Thiên Trúc đến truyền đạo và tu hành ở chùa Hang từ thế kỷ 2 TCN. Ngài cũng dựng một chùa ở núi Mẫu Sơn làm nơi thuyết pháp, sau viên tịch tại chùa Hang và Chử Đồng Tử là đệ tử chân truyền đầu tiên của Ngài. Ban thờ Ngài tại chùa được đặt sâu trong hang núi.

Hiện tại, chùa được xây 3 tầng với tòa Tam Bảo nằm ở tầng 2, trên cùng là Tây Phương điện. Trên ảnh là tượng Phật tại Tam Bảo.

Theo truyền thống, Phật tử đến chiêm bái chùa sẽ được phát lì xì lấy may dịp đầu năm. Năm nay, để phòng Covid-19, du khách bắt buộc phải đeo khẩu trang và sát khuẩn tay trước khi vào chùa.
Hoàng Hạnh (áo trắng), đến từ An Đồng, Hải Phòng, cho biết cô và nhiều người dân đất cảng có truyền thống đến chùa Hang để cầu an dịp đầu năm. “Dù năm nay tình hình dịch bệnh căng thẳng nhưng không đến chùa Hang vào dịp Tết thì thấy rất thiếu, do đã là thói quen hàng năm. Tất cả mọi người đều đeo khẩu trang nên tôi cũng yên tâm hơn khi đến đây”, cô cho biết.
Hàng năm, chùa đón nhiều du khách từ các tỉnh lân cận như Hải Dương, Quảng Ninh... Năm nay do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp tại 2 tỉnh trên nên lượng khách suy giảm. Ông Đức Thanh (áo trắng), một người trong ban quản lý chùa cho biết, lượng khách năm nay chỉ bằng khoảng 1/3 mọi năm.

Chùa có trang trí một mô hình trâu đỏ lớn trước cửa để kỷ niệm Tết Tân Sửu. Ngoài ra cũng có nhiều tiểu cảnh như cổng Nhật Bản, nhà bồ câu, hoa đào... phục vụ du khách chụp ảnh lưu niệm.

Trung Nghĩa
Dấu ấn chùa Hang, nơi đầu tiên Đạo Phật du nhập vào nước ta

Chùa Hang hay còn gọi là Cốc Tự (khu 1, phường Vạn Sơn, quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng) được xem là ngôi chùa thiên tạo lớn nhất trong khu di tích lịch sử Đồ Sơn.

Chùa Hang Đồ Sơn vốn là một hang đá núi, nơi đây là một chứng tích quý giá liên hệ đến buổi đầu đạo Phật du nhập vào nước ta.

Theo truyền ngôn, một nhà sư tên Bần, người xứ Thiên Trúc theo thuyền đi truyền bá đạo Phật đã đến cư trú tại hang và mở chùa này. Nhiều nhà nghiên cứu trong nước cho rằng đây là nơi đầu tiên đạo Phật du nhập vào nước ta.

Chùa Hang được xây dựng từ trước Công nguyên, trước thuộc địa bàn Vạn Tác, xã Đồ Sơn, huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn, đạo Hải Dương, nay thuộc phường Vạn Sơn, quận Đồ Sơn, Hải Phòng.

Đúng như tên gọi của chùa, các bậc tiền nhân đã lấy một hang đá trên núi Vạn Tác để lập chỗ tu hành. 

Chùa được đặt trong lòng hang đá ven sườn núi cao 35m, rộng 7m và được chia thành hai bậc thềm trong – ngoài. Về tổng quan, chùa có cấu trúc hình thang, xuyên thẳng vào trong núi với độ dài khoảng 25m. 

Hiện phía trong hang núi vẫn còn là nơi thờ tự Tổ sư Bần - Phật Quang.

Nơi đây có nhiều du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng.


Càng vào sâu, chùa Hang Đồ Sơn càng thấp và hẹp với độ cao trong cùng khoảng 1,2 m và rộng khoảng 1,3 m. Chùa có vị thế lưng ẩn sâu trong núi vững chãi và mặt hướng ra biển cả mênh mông. Nhìn từ xa, chùa, tháp, nhà thờ tổ,… hợp lại thành một quần thể kiến trúc độc đáo về dáng vóc, đa dạng về hình khối.

Chùa Hang Đồ Sơn đã trải qua nhiều đợt trùng tu. Trong ảnh nơi đặt tượng Phật A Di Đà.


Kiến trúc chùa mới gồm 3 tầng, tầng thấp nhất dành cho việc bếp núc, tầng 2 là tòa Tam Bảo, còn tầng trên cùng là Tây Phương điện.

Bên ngoài chùa Hang Đồ Sơn là cảnh sắc núi non, mây trời, biển cả, có tượng Phật Quan Âm hiền từ, bên phải là nhà thờ tổ, tiếp theo là tòa tháp.

Những bức tượng bằng đá phía bên ngoài chùa Hang. 

Mặc dù đã trải qua nhiều lần tôn tạo nhưng, kiến trúc của chùa Hang Đồ Sơn “Tiền Phật, hậu Thần” về cơ bản vẫn không thay đổi.

Trải qua nhiều thăng trầm cùng với lịch sử dựng nước và giữ nước, chùa Hang hiện nay không còn nằm cheo leo trên bờ biển mà đã lùi xa cách khuôn viên chùa cũ hơn 100 m. Đây thật sự là một điểm đến thú vị để tìm hiểu về lịch sử Phật giáo và tín ngưỡng dân tộc. 

Phía bên ngoài ngôi chùa là cảnh vật yên bình, những chú chim bồ câu tự do tung cánh. 

Nhận thức được chùa Hang là một di sản văn hóa vô cùng quí hiếm nên Ban quản lí chùa cùng nhân Phật tử địa phương và thập phương đang tiếp tục bảo tồn, tôn tạo chùa nhằm gìn giữ di tích.

VƯƠNG TRẦN

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét