Giữa sân chùa có một cột hình trụ cao vút được nâng đỡ bởi những cái cột cách điệu hình rắn thần Naga có 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn đã được đức Phật thuần hóa theo quan niệm của người Khmer.
Chúng tôi tìm đến chùa Vàm Ray (tọa lạc tại ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh) rất dễ dàng vì đến tỉnh này hỏi đến ngôi chùa Khmer đẹp nhất, lớn nhất và lộng lẫy nhất miền Tây thì ai ai cũng biết.
Điều khá thuận tiện là du khách có thể đến đây bằng nhiều con đường khác nhau như đi từ Trà Vinh sang; từ Tp.Cần Thơ xuống, từ Bến Tre hoặc Sóc Trăng qua các chuyến phà lớn là đến được ngôi chùa này.
Ông Kim Thay, ngụ Ấp Chợ, xã Hàm Tân cho biết: "Chúng tôi vui mừng và tự hào vì quê hương mình có được một ngôi chùa đẹp, bề thế nhất cả nước, vì vậy luôn ra sức bảo vệ và giữ gìn cảnh quan như tài sản của chính mình…”
Chùa mang phong cách kiến trúc Angkor, một kiến trúc đặc trưng của người Campuchia. Ngôi chính điện chùa Vàm Ray có 4 cổng, cổng chính quay mặt về hướng đông theo như các chùa Khmer Nam bộ. Những hàng cột cao vút và họa tiết hình vòm bao xung quanh tạo nét uy nghi mà thanh thoát cho công trình. Trên nóc là những mái nhọn 2 đến 3 tầng chồng lên nhau và đỉnh là một hình tháp nhọn nhô lên cao vút giữa trời xanh. Các họa tiết, hoa văn, phù điêu từ chân đến đỉnh chính điện được làm rất công phu. Tất cả được sơn son thiếp vàng.
Giữa sân chùa có một cột hình trụ cao vút được nâng đỡ bởi những cái cột cách điệu hình rắn thần Naga có 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn đã được đức Phật thuần hóa theo quan niệm của người Khmer. Cửa vào chính điện được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính.
Những hàng cột phía ngoài chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Cô Ranh, phía trên tiếp giáp giữa đầu cột với mái chùa có tượng thần Krud mình người đầu chim, mỏ ngậm viên ngọc với hai tay đỡ mái chùa.
Do nét lộng lẫy, vừa cổ kính, vừa hiện đại trong nghệ thuật tạo hình nên sự hấp dẫn từ chùa Vàm Ray luôn cuốn hút người đến tham quan. Cạnh đó, cứ mỗi dịp lễ, Tết truyền thống, dân cư ở các phum, sóc đổ về chùa hành lễ đông như trẩy hội nhất là vào các dịp tết Chôl Chnăm Thmây, Đôl Ta, Ok-om-bok...
Lộng lẫy, tráng lệ, nguy nga, cổ kính…đó là những nhận xét chung nhất đối với những ai đã đến với chùa Vàm Ray hôm nay.
Chúng tôi tìm đến chùa Vàm Ray (tọa lạc tại ấp Vàm Ray, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh) rất dễ dàng vì đến tỉnh này hỏi đến ngôi chùa Khmer đẹp nhất, lớn nhất và lộng lẫy nhất miền Tây thì ai ai cũng biết.
Điều khá thuận tiện là du khách có thể đến đây bằng nhiều con đường khác nhau như đi từ Trà Vinh sang; từ Tp.Cần Thơ xuống, từ Bến Tre hoặc Sóc Trăng qua các chuyến phà lớn là đến được ngôi chùa này.
Ông Kim Thay, ngụ Ấp Chợ, xã Hàm Tân cho biết: "Chúng tôi vui mừng và tự hào vì quê hương mình có được một ngôi chùa đẹp, bề thế nhất cả nước, vì vậy luôn ra sức bảo vệ và giữ gìn cảnh quan như tài sản của chính mình…”
Chùa Vàm Ray trước thuộc xã Hàm Giang (nay là xã Hàm Tân) có hơn 600 năm tuổi với rất nhiều câu chuyện tâm linh, huyền bí, là nơi tu tập của nhiều sư sãi tại địa phương. Đến đây chuyện đầu tiên mà du khách được kể là việc một phật tử của chùa tên Trầm Bê đã tự đóng góp trên 20 tỷ đồng để xây dựng, phục chế hầu như hoàn toàn cảnh đẹp của chùa cùng với nhiều công trình khác như: chính điện, nhà tu, cổng chùa, tượng phật nằm lớn nhất Việt Nam có chiều dài 54 m… Công trình này được thi công từ năm 2003 và đến 2008 thì hoàn thành trong sự vui mừng của đồng bào phật tử địa phương.
Chùa mang phong cách kiến trúc Angkor, một kiến trúc đặc trưng của người Campuchia. Ngôi chính điện chùa Vàm Ray có 4 cổng, cổng chính quay mặt về hướng đông theo như các chùa Khmer Nam bộ. Những hàng cột cao vút và họa tiết hình vòm bao xung quanh tạo nét uy nghi mà thanh thoát cho công trình. Trên nóc là những mái nhọn 2 đến 3 tầng chồng lên nhau và đỉnh là một hình tháp nhọn nhô lên cao vút giữa trời xanh. Các họa tiết, hoa văn, phù điêu từ chân đến đỉnh chính điện được làm rất công phu. Tất cả được sơn son thiếp vàng.
Nhìn từ bên ngoài, chùa có hình dáng của một cung điện vàng với những hoa văn, họa tiết được khắc chạm tỉ mỉ. Bên trong chính điện, chỉ có một tượng Phật lớn đặt trang trọng ở vị trí cao nhất. Một số tượng Phật nhỏ được bố trí ở các vị trí thấp hơn. Không gian chính điện rộng cao thanh thoát và mát mẻ tạo sự thoải mái cho du khách khi đến tham quan cũng như các tín đồ đến hành lễ. Các bộ cửa ra vào chính điện được chạm khắc công phu từ những khối gỗ lớn và dày được nhập về từ nước ngoài. Người thợ mất nhiều thời gian chạm trổ những hoa văn trên mặt gỗ, tạo thành những tác phẩm hoàn mỹ.
Giữa sân chùa có một cột hình trụ cao vút được nâng đỡ bởi những cái cột cách điệu hình rắn thần Naga có 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn đã được đức Phật thuần hóa theo quan niệm của người Khmer. Cửa vào chính điện được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính.
Những hàng cột phía ngoài chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Cô Ranh, phía trên tiếp giáp giữa đầu cột với mái chùa có tượng thần Krud mình người đầu chim, mỏ ngậm viên ngọc với hai tay đỡ mái chùa.
Xung quanh chính điện được bao bọc bởi một hàng rào trang trí bằng những tượng chằn Year mặt mày dữ tợn, mặc áo giáp với dáng ngồi bảo vệ ngôi chùa. Nhìn chếch về hướng Đông Nam của chính điện là tượng đức Phật Thích Ca nhập Niết Bàn dài hàng chục mét được đặt trên bệ tương đương một ngôi nhà 2 tầng. Toàn bộ tượng và bệ cũng được sơn phủ sơn son thiếp vàng. Lối vào chùa là chiếc cổng hoành tráng sơn màu mạ vàng, kiểu cổng Tam quan truyền thống Á Đông. Đỉnh cổng tạo hình những ngọn tháp nhọn chất chồng nhiều tầng.
Do nét lộng lẫy, vừa cổ kính, vừa hiện đại trong nghệ thuật tạo hình nên sự hấp dẫn từ chùa Vàm Ray luôn cuốn hút người đến tham quan. Cạnh đó, cứ mỗi dịp lễ, Tết truyền thống, dân cư ở các phum, sóc đổ về chùa hành lễ đông như trẩy hội nhất là vào các dịp tết Chôl Chnăm Thmây, Đôl Ta, Ok-om-bok...
Lộng lẫy, tráng lệ, nguy nga, cổ kính…đó là những nhận xét chung nhất đối với những ai đã đến với chùa Vàm Ray hôm nay.
Vân Anh
Chùa Vàm Ray
Vàm Ray là một trong 141 ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh. Trước giờ đây không phải là một ngôi chùa nổi tiếng, bằng chứng là tìm bằng Google không thấy thông tin gì về ngôi chùa này. Ấy, đó là ta nói về ngôi chùa cũ, trước khi được ông Trầm Bê bỏ tiền ra xây lại, còn thông tin về ngôi chùa Vàm Ray mới thì nhiều lắm. Tuy nhiên, không có thông tin về lịch sử ngôi chùa (dù rằng theo một số nguồn thì đây là ngôi chùa cổ, được khởi dựng từ thế kỷ 15), chỉ là nói về kiến trúc hoành tráng của chùa, về pho tượng Phật nằm lớn nhất châu Á, về chi phí rất lớn do ông Trầm Bê đã bỏ ra xây chùa....
Một thông tin nữa về chùa Vàm Ray được đăng tải rất nhiều đó là sự phản cảm của việc đưa hình ảnh, tên tuổi của gia đình ông Trầm Bê lên chính điện chùa, việc ông Trầm Bê tự tiện phá bỏ nền chùa cổ để xây chùa mới trên nền mới, và rằng người dân gọi tên chùa là... chùa Trầm Bê!
Phản ứng về những bài phê phán này, hòa thượng Thach Sok Xane, phó chủ tịch hội Đoàn kết Sư sãi Yêu nước tỉnh Trà Vinh đã có thư trần tình, các bạn có thể đọc nội dung tại đây
Mặc dù trong thư hòa thượng Thạch Sok Xane rất giận, cho rằng trong bài báo gọi tên chùa Trầm Bê là xuyên tạc sự thật, nhưng khi tôi ở TP Trà Vinh đã nghe giới thiệu về ngôi chùa này là... chùa Trầm Bê rồi! Rồi khi trên đường đến huyện Trà Cú để viếng chùa, khi hỏi thăm đường đi cũng nghe người dân gọi là chùa Trầm Bê. Người dân gọi như vậy vì người bỏ tiền xây chùa là ông Trầm Bê, họ còn gọi là chùa Phật Nằm vì ở đó có tượng Phật nằm rất lớn, cả tên Vàm Ray cũng không phải tên chính thức của chùa, đó là tên ấp Vàm Ray, nơi ngôi chùa tọa lạc. Tên chính thức của ngôi chùa là: Compongpodhipruks "Bonraichas" (ghi theo bảng tên ở chùa chớ không tài nào nhớ nổi! Hic!).
Trên đường đi, khi hỏi thăm đường, người dân hỏi lại: Chùa cũ hay chùa mới? Vậy là có 2 ngôi chùa Vàm Ray, một cũ và một mới. Xe đi ngang qua chùa Vàm Ray cũ trước, chỉ còn cổng chùa, bên trong hoang vắng. Khoảng 2 km nữa thì tới chùa mới. Thế còn có chuyện ông Trầm Bê tự tiện phá bỏ chùa cũ để xây chùa mới hay không thì tôi không biết!
Trong thư của mình, hòa thượng Thạch Sok Xane nói báo chí bịa chuyện khi cho rằng trong chánh điện của chùa có hình ông Trầm Bê. Khi tới nơi tôi thấy ông nói đúng: trong chánh điện chỉ có hình và tượng Phật, không có ông Trầm Bê. Còn mặt ngoài chánh điện, có 4 mặt thì như sau:
Đến thăm chùa Vàm Ray, quả thật có ấn tượng với vẻ đẹp lộng lẫy, huy hoàng của ngôi chùa, có thích thú với những kiến trúc tôn giáo đặc thù Khmer... nhưng về mặt cảm xúc có cái gì đó lạc lõng.
Nếu tôi đi du lịch nước ngoài, viếng những cung điện xa hoa hay thăm những cao ốc chọc trời tôi sẽ hết sức ngưỡng mộ và thưởng thức một cách say mê. Còn khi đến những ngôi chùa, điều tôi mong cảm nhận được là nét cổ kính trang nghiêm, là không gian yên ả trầm lặng, không phô trương ồn ào... Ở đây tôi không có cảm giác đó. Miền quê Trà Cú vẫn bình yên lặng lẽ, mấy chú bé Khmer dắt bò đi ăn cỏ ngơ ngác nhìn tôi... Còn ngôi chùa và tượng Phật thì uy nghi và ngạo nghễ....
Cổng chùa Vàm Ray
Cổng chùa Vàm Ray từ trong nhìn ra
Một thông tin nữa về chùa Vàm Ray được đăng tải rất nhiều đó là sự phản cảm của việc đưa hình ảnh, tên tuổi của gia đình ông Trầm Bê lên chính điện chùa, việc ông Trầm Bê tự tiện phá bỏ nền chùa cổ để xây chùa mới trên nền mới, và rằng người dân gọi tên chùa là... chùa Trầm Bê!
Phản ứng về những bài phê phán này, hòa thượng Thach Sok Xane, phó chủ tịch hội Đoàn kết Sư sãi Yêu nước tỉnh Trà Vinh đã có thư trần tình, các bạn có thể đọc nội dung tại đây
Ngôi chánh điện
Ngôi chánh điện
Mặc dù trong thư hòa thượng Thạch Sok Xane rất giận, cho rằng trong bài báo gọi tên chùa Trầm Bê là xuyên tạc sự thật, nhưng khi tôi ở TP Trà Vinh đã nghe giới thiệu về ngôi chùa này là... chùa Trầm Bê rồi! Rồi khi trên đường đến huyện Trà Cú để viếng chùa, khi hỏi thăm đường đi cũng nghe người dân gọi là chùa Trầm Bê. Người dân gọi như vậy vì người bỏ tiền xây chùa là ông Trầm Bê, họ còn gọi là chùa Phật Nằm vì ở đó có tượng Phật nằm rất lớn, cả tên Vàm Ray cũng không phải tên chính thức của chùa, đó là tên ấp Vàm Ray, nơi ngôi chùa tọa lạc. Tên chính thức của ngôi chùa là: Compongpodhipruks "Bonraichas" (ghi theo bảng tên ở chùa chớ không tài nào nhớ nổi! Hic!).
Tượng Phật nằm dài 54 met, dài nhất châu Á
Xin chú ý 1 chấm trắng nhỏ xíu ở hành lang, khoảng giữa thân tượng Phật. Đó chính là... tôi, bạn có thể hình dung pho tượng này lớn đến thế nào!
Ngôi chính điện, nhìn từ tượng Phật nằm.
Trong thư của mình, hòa thượng Thạch Sok Xane nói báo chí bịa chuyện khi cho rằng trong chánh điện của chùa có hình ông Trầm Bê. Khi tới nơi tôi thấy ông nói đúng: trong chánh điện chỉ có hình và tượng Phật, không có ông Trầm Bê. Còn mặt ngoài chánh điện, có 4 mặt thì như sau:
- Mặt chính của chánh điện, có bia công đức ghi tên ông Trầm Bê và vợ là bà Viên Đông Anh (bia rất to)
- Vách phải của chính điện có tên và ảnh của cha ruột, mẹ ruột ông Trầm Bê và vợ chính của cha ông Trầm Bê
- Vách trái của chính điện có bảng công đức ghi tên ba người con của ông Trầm Bê
- Mặt sau của chánh điện có ảnh phóng to gia đình ông Trầm Bê
Mặt trước chính điện có bia công đức ghi tên vợ chồng ông Trầm Bê
Đến thăm chùa Vàm Ray, quả thật có ấn tượng với vẻ đẹp lộng lẫy, huy hoàng của ngôi chùa, có thích thú với những kiến trúc tôn giáo đặc thù Khmer... nhưng về mặt cảm xúc có cái gì đó lạc lõng.
Tượng Chằn (Yeak) bảo vệ chùa
Rào quanh chính điện theo một kiểu kiến trúc Angkor. Theo thần thoại Ấn Độ, quỷ và thần cùng chung sức nhau kéo một con rắn dài, làm xoay chuyển trục vũ trụ.
Nếu tôi đi du lịch nước ngoài, viếng những cung điện xa hoa hay thăm những cao ốc chọc trời tôi sẽ hết sức ngưỡng mộ và thưởng thức một cách say mê. Còn khi đến những ngôi chùa, điều tôi mong cảm nhận được là nét cổ kính trang nghiêm, là không gian yên ả trầm lặng, không phô trương ồn ào... Ở đây tôi không có cảm giác đó. Miền quê Trà Cú vẫn bình yên lặng lẽ, mấy chú bé Khmer dắt bò đi ăn cỏ ngơ ngác nhìn tôi... Còn ngôi chùa và tượng Phật thì uy nghi và ngạo nghễ....
Một chú bò gặm cỏ cạnh tường rào chùa Vàm Ray
Phạm Hoài Nhân
Ảnh: Hoài Nhân, Đắc Nhân, Minh Kỳ
Ảnh: Hoài Nhân, Đắc Nhân, Minh Kỳ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét