Chùa Việt Nam: Chùa Dư Khánh

Thị xã Gò Công: Lịch Sử Chùa Dư Khánh

CHÙA DƯ KHÁNH

Chùa dư khánh là một ngôi Cổ Tự có niên đại gần 200 năm, tọa lạc tại số 72, đường Tết Mậu Thân, khu phố 4, phường 3, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang.

Chùa được tạo dựng do sự linh thiêng nơi “Khổng Tước Nguyên” (nguyên vì nơi đây có gò đất cao tập trung rất nhiều chim Công đến ở), kết hợp cùng sự tín tâm của người dân “Xứ Gò”. Vào năm 1820 do lòng kính tín Tam Bảo và cảm mến trước sự tu học của Cư sĩ Ngô Minh Trí, nên bà Trần Thị Bướm đã khởi phát tâm Bồ Đề hiến cúng đất để thành lập ngôi Tịnh thất cho Cư sĩ có nơi tu tập và cũng là nơi cho nhân dân bá tánh lễ Phật gieo duyên. Ngôi Tịnh thất được đặt tên “Dư Khánh” 餘慶 thuở đó chỉ là một ngôi thảo am nhỏ với vách lá đơn sơ.

餘 (Dư) có nghĩa là “Dư thừa” mang tính chất vĩnh cữu.

慶 (Khánh) nghĩa là “Niềm vui” mang sự hỷ lạc.

餘慶寺 (Dư Khánh Tự) nghĩa là Nơi chấm dứt các buộc ràng đau khổ của thế gian, để đón nhận niềm vui an lạc và giải thoát.

Nhân duyên đất Phật hiển điềm lành, con trai của ông Cư sĩ Ngô Minh Trí có tên là Ngô Văn Nhiên, là một vị quan tam phẩm dưới thời Vua Tự Đức, đã cởi bỏ quan phục trả lại cho triều đình để theo đuổi “Con Đường Chân Lý”, với pháp danh Thiện Quang huý Tiên Kiến hiệu Bửu Cựu, thuộc dòng Lâm tế Chánh tông đời thứ 37.

Năm 1853 Ngài chính thức trở về ngôi Tịnh thất kiến lập hoa đàn, kiền thỉnh chư tôn đức Tăng già cùng nam nữ Phật tử chính thức thượng bảng Dư Khánh Tự; và đương nhiệm Khai sơn trụ trì chùa Dư Khánh. Lúc này Chùa đã được xây dựng bán kiên cố bằng xi măng. Có thể nói Hoà thượng Thích Thiện Quang là một bậc danh Tăng thuở đó, Ngài đã từ bỏ áo mão cân đai cùng quan vị để khoát lên mình chiếc Cà sa cũ kĩ; Đức hạnh của Ngài được người đời xưng tụng là một cao Tăng, Ngài đã cảm hóa được các vị thân quan kính trọng, nên bà phu nhân Lê Thị Tánh dâng cúng lên một tấm Hoành phi đề ba chữ 善和道 “Thiện Hoà Đạo” ca ngợi đạo hạnh của Hòa thượng.

Năm 1896, do tuổi cao sức yếu nên Hòa thượng thượng Thiện hạ Quang đã truyền y bát cũng như đề cử Hoà thượng Thượng Huệ hạ Trường, huý Minh Tịnh hiệu Bửu Thanh thuộc dòng Lâm tế Chánh tông đời thứ 38 đương nhiệm chức vụ trụ trì đời thứ 2 của chùa Dư Khánh.

Năm 1928, chức vụ trụ trì chùa Dư Khánh được giao lại cho Hòa thượng thượng Phước hạ Hoà thuộc dòng Lâm tế Chánh tông đời thứ 39.

Năm 1964, Hoà thượng thượng Huệ hạ Tấn huý Tâm Đại được đề cử làm trụ trì để tiếp tục giữ gìn và phát triển chốn sơn môn Dư Khánh Tự.

Khi hóa duyên ký tất, Hoà thượng thượng Huệ hạ Tấn đã thâu thần vào vô vi tịch diệc, để lại chốn Dư Khánh không người kế tự.

Năm 2005, sau một thời gian dài Thiền môn lặng bóng Từ bi, hương tàn khói lạnh sầu bi não nề. Được sự giới thiệu của Ban Đại diện Phật giáo (nay là Ban Trị sự GHPGVN) thị xã Gò Công đề cử Thượng toạ thượng Như hạ Trang, nguyên trụ trì Tổ đình Linh Sơn (ấp 7, xã Tân Tây, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang) làm trụ trì chùa Dư Khánh đời thứ 5. Thượng tọa Thích Như Trang được chư Tôn đức Hội đồng Chứng minh GHPGVN tấn phong Giáo phẩm Thượng tọa vào năm 2019. Hiện tại Thượng toạ đang giữ chức vụ Ủy viên BTS GHPGVN tỉnh Tiền Giang, Phó trưởng Ban Thường trực BTS kiêm Trưởng ban Nghi lễ Phật giáo thị xã Gò Công.

Chùa Dư Khánh thuở xưa từng được chọn làm nơi tổ chức các Đại Giới đàn và các khoá An cư Kiết hạ của chư Tăng vùng đất Định Tường.

Ở thời kỳ hưng thịnh, chùa Dư Khánh được chư Tổ xây theo kiến trúc cổ kính với cột được làm bằng gỗ mật, mái lợp ngói âm dương, nền gạch tàu, vách tường bằng gạch nung tô vữa. Qua hai cuộc kháng chiến, đất nước chìm vào chiến tranh khốc liệt, khiến chốn Thiền môn vốn bình yên thanh lặng lại trở thành chốn xôn xao hứng bom chịu đạn lụi tàn cùng thời gian. Dù trải qua các ách nạn nhưng chùa Dư Khánh vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt.

“Đất Gò Công linh thiêng hồn Nước,

Trời phương Nam chịu phước Như Lai;
Dư âm hoằng đạo ngời danh Tổ,
Khánh tuế nghìn năm rạng núi sông.”

Nếu như nói đến đất Gò Công thì chắc ai cũng sẽ biết ngôi nhà cổ “Đốc Phủ Hải”, hiện là địa điểm tham quan du lịch tại thị xã Gò Công; Thời Pháp thuộc, ngôi nhà cổ này được mọi người gọi là “Đốc Phủ Bạch Ốc” còn chùa Dư Khánh được xem như một toà “Huỳnh Kim Bảo Điện”, các danh xưng này được thể hiện qua hai câu đối hiện còn lưu giữ tại Chùa.

金啟運三陽未衣錦繡

玉家憑對手白屋公卿.

“Kim Khải Vận Tam Dương Vị Y Cẩm Tú,

Ngọc Gia Bằng Đối Thủ Bạch Ốc Công Khanh”.

Hiện tại Chùa cũng còn lưu giữ 2 bức tranh “Thập Điện Minh Vương Đồ”. Bộ tranh được vẽ trên nền kiếng khung gỗ với lối vẽ mang tư tưởng Bắc truyền, nói về các hành trạng xấu ác sau khi người mạng chung sẽ phải thọ nhận các hình phạt tuỳ theo nghiệp nhân đã làm trên dương thế; bộ tranh có niên đại hơn 150 năm, do Bà Trần Thị Bướm hỷ cúng.

Chùa cũng còn tôn trí bộ khám thờ bằng gỗ Hoàng Đàn được chạm trổ vô cùng tinh xảo do các nghệ nhân tại làng nghề Bắc Ninh tạo tác cách đây hơn 100 năm.

Do vì vị thế nằm trong hẻm cụt nên chùa Dư Khánh càng ngày bị chìm vào quên lãng giữa những tàng cây khiến sự uy nghiêm ngày nào giờ đây đã phủ lên mình lớp áo rêu phong cũ mục.

Năm 2009, hội đủ duyên lành cũng như được sự đồng thuận của Chính quyền, Giáo hội và đồng bào Phật tử, Thượng toạ Thích Như Trang đã chuyển lối đi của chùa Dư Khánh từ hướng chính Nam (đang bị nằm sâu trong hẻm nhỏ) sang mạn Bắc; tức xoay mặt tiền Chùa từ con hẻm nhỏ của đường Nguyễn Trãi sang đường Tết Mậu Thân. Sự thay đổi hướng đi này đã làm cho chùa Dư Khánh chuyển mình vươn dậy sau bao thời gian chìm trong lớp bụi rêu phong.

Sau khi chuyển hướng đi của chùa Dư Khánh, Thượng tọa Thích Như Trang đã tiến hành kiến thiết xây dựng Cổng Tam Quan, Tháp Bảo Đồng, Quan Âm đài, khu Tăng xá cùng Giảng đường để dạy Giáo lý cho Phật tử vào các ngày Chủ Nhật hàng tuần.

Chùa Dư Khánh con thường xuyên tổ chức phát quà từ thiện, xây nhà tình thương, xây cầu nông thôn và làm nhiều công tác an sinh xã hội khác, nhằm mang hạt giống Từ Bi của dạo Phật lan toả khắp cộng đồng.

Vốn xuất thân từ chốn Tổ có nguồn gốc Nghi lễ Phật giáo cổ truyền, lại là Trưởng ban Nghi lễ Phật giáo thị xã Gò Công nên Thượng tọa Thích Như Trang hiện cũng là một vị Sám chủ Gia trì các Trai đàn Chẩn tế khắp nơi. Chùa Dư Khánh cũng thường xuyên tổ chức các Pháp hội Dược Sư Thất Châu hay Trai đàn Giải oan - Bạt độ sản nạn thai nhi … nguyện cầu âm siêu dương thới.

“Đá cũng trơ gan cùng tuế nguyệt”, với cương vị “Trụ Pháp Vương gia, Trì Như Lai tạng”, Thượng tọa Thích Như Trang hiện còn đang mang tâm nguyện lớn là trùng tu lại ngôi Chánh điện chùa Dư Khánh đã bị xuống cấp được khang trang hơn, để chư Tăng và Phật tử tiện nghi trong sinh hoạt tu học, khả dĩ xứng tầm với danh xưng thuở trước của một ngôi “Huỳnh Kim Bảo Điện” nơi mãnh đất Gò Công lịch sử.

Một số ảnh tư liệu: